Versoepeling cashbeleid: minder vragen van banken bij contante transacties
Alle pagina's gelinkt aan
Banken zullen hun klanten voortaan minder snel vragen stellen bij het gebruik van contant geld. Deze welkome ontwikkeling is het resultaat van overleg tussen banken, De Nederlandsche Bank (DNB) en ondernemersorganisaties. Dit blog bespreekt deze nieuwe koers in het cashbeleid in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Banken zijn extra alert bij contant geld
Het gebruik van contant geld is een omstreden thema. Enerzijds wordt het belang hiervan steeds meer benadrukt. Zo blijkt uit een recent onderzoek van de DNB dat Nederlanders sterk gehecht zijn aan contant geld als betaaloptie. Anderzijds wordt contant geld vanwege de anonimiteit vaak in verband gebracht met criminele activiteiten. De Nederlandse overheid probeert het gebruik van contant geld onder meer te beperken door het recent aangenomen wetsvoorstel dat handelaren verbiedt contante betalingen van € 3.000 of meer te doen of te ontvangen. Tegelijkertijd wordt ook aandacht besteed aan het oplossen van problemen die zakelijke partijen en consumenten ondervinden om toegang te krijgen tot het financiële systeem bij het gebruik van contant geld.
Banken zijn volgens de Wwft verplicht cliëntenonderzoek uit te voeren en de zakelijke relaties en transacties voortdurend te monitoren. ‘Ongebruikelijke transacties’ moeten zij vervolgens melden bij de Financial Intelligence Unit. Aan dit cliëntenonderzoek wordt doorgaans invulling gegeven door de klanten (uitgebreide) vragenbrieven te sturen of ze telefonisch uitleg te vragen. Met name ten aanzien van contant geld dienen banken extra alert te zijn. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) geeft aan dat dit onderzoek door klanten vaak als lastig en indringend wordt ervaren. Ook wij herkennen dit in onze praktijk. Bovendien staat de bankrekening al snel op het spel wanneer verzoeken om informatie van de bank niet of niet volledig worden opgevolgd. Met name voor ondernemingen kan dit grote gevolgen hebben. Meer informatie over wat u kunt doen wanneer de bankrelatie wordt opgezegd vindt u in het blog van collega Nick van den Hoek.
Een nieuwe koers in het cashbeleid
Banken worden gezien als ‘poortwachter’ van het financiële systeem en staan hierdoor onder druk om stipt te voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Wwft. Gelet op de straffen bij overtreding van de Wwft – waarbij de miljoenentransacties van ING en ABN AMRO met het OM om strafrechtelijke vervolging te voorkomen als voorbeeld dienen – is de anti-witwasaanpak volgens de (thans demissionaire) ministers van Financiën en Justitie en Veiligheid in de praktijk doorgeslagen.
Op 8 mei 2024 publiceerde de DNB al een nieuw document ‘DNB Q&As en Good Practices Wwft’ met praktische handvatten voor banken bij de vervulling van hun rol als poortwachter. Een belangrijk uitgangspunt hierin is de risicogebaseerde benadering, waarbij banken meer onderzoek moeten doen bij hoge risico’s en minder bij lage risico’s. Deze benadering van de DNB is op 14 mei 2025 bevestigd door beide ministers in hun brief aan de Tweede Kamer over het functioneren van de poortwachters.
Deze lijn wordt nu voortgezet in de gepubliceerde Risicogebaseerde Standaard over ‘cash’ van de NVB, waarin een risicogebaseerde benadering voor contante transacties is ontwikkeld. Als klanten in een periode onder een bepaald bedrag aan contante transacties blijven en er geen verdere indicatoren voor witwassen zijn, is er als regel geen aanvullend onderzoek nodig. Het is aan de banken zelf om de hoogte van dat bedrag te bepalen, maar voor particulieren kan volgens de NVB gedacht worden aan een grens van € 20.000 en voor bedrijven van € 30.000. In sectoren waar contant geld volgens de NVB minder voor de hand ligt – zoals een webshop – zullen lagere bedragen gebruikt moeten worden. Daarnaast vereisen ook sporadische transacties met biljetten van € 200 niet meer de directe aandacht en verder onderzoek. Deze drempelwaarden moeten onnodige alerts voorkomen en zorgen ervoor dat klanten niet worden benaderd als er geen relevante risico indicatoren aanwezig zijn.
Hoewel nog moet blijken welke drempelwaarden banken in de praktijk zullen hanteren, zal de druk op banken – en daarmee op hun rekeninghouders – in ieder geval afnemen. Voor sectoren waar een hoger risico op witwassen bestaat, zal een restrictiever beleid blijven bestaan. Wel is door de NVB benadrukt dat klanten in deze risicosectoren zorgvuldig behandeld dienen te worden.
Wat te doen als de bank vragen stelt?
Ondanks de bovengenoemde ontwikkeling, zullen banken vragen blijven stellen aan klanten over bepaalde transacties op hun bankrekeningen. Onder de druk van opzegging van de klantrelatie dient de klant de vragen van de bank voldoende en vaak uitgebreid te beantwoorden. Meer uitleg hierover vindt u in het blog van Ilse Engwirda. Wordt uw onderneming geconfronteerd met een vragenbrief van de bank? Of bent u adviseur en worden uw klanten hiermee geconfronteerd? Dan is het aan te raden om in een vroeg stadium een advocaat in de arm te nemen om te helpen bij een zorgvuldige beantwoording van de vragen die zijn gesteld.
Stuur een reactie naar de auteur